HAMİLELİKTE AĞIZ ve DİŞ SAĞLIĞI
Hamilelik, kadının vücudunda pek çok hormonal değişimin söz konusu olduğu ve buna bağlı olarak da pek çok lokal ve sistemik değişikliklerin meydana geldiği bir dönemdir. Hormonal sekresyonun artması ve fetüsün büyümesi bazı sistemik ve lokal fizyolojik ve fiziksel değişiklikleri tetikler. Lokal fiziki değişiklikler vücudun çeşitli kısımlarında izlenebilir, ağız boşluğu da bunlardan biridir.
Hamilelikte hormonal sekresyonun artması ile östrojen ve progesteron
hormonlarının salgılanmasındaki artış vurgulanmaktadır. Bu gibi hormonal
değişikliklere bağlı olarak hamilelik sürecinde, diş ve diş etleri
üzerindeki bakteriyel plak dokusuna annede
iltihabi bir cevap gelişir, özellikle annenin bakımı da yetersiz ise diş
etleri daha hassas bir hale gelir.
Anne Adayında Diş Tedavileri ve İlaç Kullanımı: Doğrular ve Yanlışlar
Hamilelik süreci, her biri 3 aydan oluşmak üzere, 3 ayrı dönemde
ele alınır. Bunlardan birincisi, yani ilk üç aylık dönem, bebeğin
organlarının oluştuğu dönemdir. Son menstrüel periyodun 33-45. gününde
başlar ve total periyodun 3-10.
haftasına kadar yayılır. Ancak anne bu dönemde hamile olduğunu
bilmeyebilir.
Gebe kadınlar üzerinden yapılan araştırmalara baktığımızda,
birinci üç aylık dönem ağırlıklı olmak üzere, çoğunun hamilelikleri
süresince birden fazla etken maddeye maruz kaldıklarını görmekteyiz. Bu
durumdan ötürü hekim, doğurganlık
çağında bulunan tüm hastalarına hamilelere gösterdiği titizliği
göstermek zorundadır.
Üçüncü yani sonuncu üç aylık dönemde ise bebek dış uyaranlara ve
annenin içinde bulunduğu şartlara son derece hassastır. Bu faktörler göz
önünde bulundurulduğunda, bir anne adayına tedavi
uygulamak adına en uygun dönem, ikinci üç aylık dönemdir. Bu dönemde,
anne adayının takibini yapan kadın-doğum uzmanının da izniyle, diş
tedavilerinin belli bir ölçüyle uygulanmasında bir sakınca yoktur.
Bir hekim tedavisini üstlendiği gebe bir kadın veya doğurganlık
çağında bulunan bir kadın hastaya reçete yazarken ilaçların ana-plasenta
ve fetüs düzeyindeki etkilerini göz ardı etmemelidir.
Anne ile bebek arasındaki madde alış-verişini kontrol eden merkeze,
“plasenta” denmektedir. Sanıldığından çok fazla ilaç ve benzeri madde
plasentadan geçebilir, bebeği etkileyebilir.
Örneğin, hamilelik döneminde “tetrasiklin” grubu
antibiyotiklerin kullanımına bağlı olarak, ilerleyen dönemde bebeğin
dişlerinde yaygın kahverengi renkleşmeler görüldüğü bilinmektedir.
Bu sebeple, hamilelik döneminde, hekime danışmaksızın anne adayının
bilinçsiz ilaç kullanması son derece hatalıdır.
Sadece ilaçların değil, dokuları uyuşturmak için kullandığımız
“lokal anestezik maddelerin” de hamilelikte kullanımına çok dikkat
edilmeli, toksisitesi az olan maddeler ve bunların düşük
dozda kullanılmasına özen gösterilmelidir.